De molen op de Puttenberg
De molen op de Puttenberg
Eeuwenlang maalde de oude ijzerzandstenen windmolen op de Molenberg het graan van de inwoners van Betekom. Met paard en kar brachten de boeren het graan naar het topje van de heuvel waar wind, wieken en maalstenen hun werk deden. Het verkeer van en naar de molen erodeerde vier holle wegen in de heuvelflank.
In de 19de eeuw kende de streek een grote bevolkingstoename waardoor de vraag naar brood evenredig steeg. Was het daarom dat Petrus Martinus Van Peel in het voorjaar van 1846 aan de Betekomse gemeenteraad vroeg om een tweede stenen windmolen in het dorp te mogen oprichten?
De gemeenteraad was van oordeel dat een bijkomende windmolen heel wat voordelen met zich zou meebrengen en gaf Van Peel toestemming om met de bouw te beginnen. In de loop van het volgende jaar was de molen maalvaardig. Enkel jaren later werd de molen zo ingericht dat er naast graan ook olie kon geperst worden uit oliehoudende zaden zoals raapzaad of koolzaad. De Puttenbergmolen was een zogenaamde bergmolen die deels ingegraven was in een artificiële heuvel. Via de grote inrijpoort kon men de molen binnenrijden zonder gehinderd te worden door de wieken. In de jaren 1870 werd een stoommachine in de molen geplaatst en nog voor het uitbreken van WOI konden de maalstenen ook aangedreven worden via een elektromotor.
De oudste zoon van Petrus Martinus was getrouwd met Elisabeth Rosalia De Veuster, die een oudere zus was van Jozef De Veuster. Volgens de legende overnachtte pater Damiaan bij zijn zus in het molenhuis aan de vooravond van zijn reis naar Hawaï. Dit verklaart meteen ook de naam van het straatje dat ten zuiden van de molen passeert.
Net zoals vele andere molens in de buurt, werd ook de Puttenbergmolen tijdens het begin van de eerste wereldoorlog in brand gestoken. De brand kon niet verhinderen dat de molen niet lang nadien opnieuw maalvaardig werd gemaakt via de aanwezige elektromotor. Ook interessant om weten is dat tijdens of vlak na de oorlog in de molen elektriciteit werd opgewekt door de toenmalige molenaar Leon Geens. Hij bood de elektriciteit aan tegen een gunstig tarief en de afnemers betaalden volgens het aantal aangesloten lampen.
De molen en zijn omgeving werden in 1982 beschermd als dorpsgezicht en in 2000 werd ook de romp zelf als monument beschermd. Vandaag is het bouwwerk eigendom van Vlabo-invest nv. die rondom de molen een vastgoedproject realiseerde.
Dag van de Molenberg
Op zaterdag 21 september 2019 organiseren de Molenwerkgroep en de Natuurpuntafdeling van Begijnendijk/Betekom een vierde editie van de ‘Dag van de Molenberg’.
Het programma van de dag is om duimen en vingers van af te likken. Tussen 12.00 en 15.00 uur kunnen een 100-tal snelle beslissers genieten van een authentiek molenaarsbuffet aan de voet van de molen. Inschrijven voor het buffet kan via het e-mailadres npeetdag@hotmail.com, maar wacht niet te lang, want de plaatsen zijn mogelijk beperkt. Meer informatie kunt u ook terugvinden op de Facebookpagina van Natuurpunt Begijnendijk.
Om 15.00 uur gaat de gezellige openluchtbar open, kunt u snuisteren op het ambachten- en streekmarktje en kan van nabij gevolgd worden hoe men vóór onze tijdrekening ijzererts maakte in een veldoven. Doorlopend kunt u snoepen van smakelijke snacks die ter plaatse bereid worden of aansluiten bij een jeneverwandeling van de Hagelandgidsen. Kinderen zijn meer dan welkom en kunnen zich uitleven op de heuvelflanken of deelnemen aan de supertoffe kinderanimatie.
Vanaf 17.00 uur geven verschillende groepen het beste van zichzelf en bij het vallen van de avond zal de molen feeëriek belicht worden. Een groot kampvuur kan natuurlijk niet ontbreken en zorgt voor extra sfeer en warmte.
De opbrengst van de ‘Dag van de Molenberg’ gaat integraal naar de restauratie van de molen.