775 jaar Betekom 15/02
775 jaar Betekom
In deze B&B vroeger vertellen de medewerkers van het GA&DC u waarom 2018 voor Betekom een feestjaar is. Het oudst bewaarde document waarin Betekom vermeld wordt, bestaat in 2018 immers 775 jaar. Betekent dit dat ons dorp in 1243 boven de doopvont gehouden werd en de eerste passen in de geschiedenis zette? U verneemt er zo dadelijk meer over.
775 jaar Betekom?
29 april 1243 was geen gewone dag in het leven van ridder Karel van Aarschot. Karel was heer van Betekom en voelde dat zijn krachten stilaan afnamen en hij vermoedelijk niet lang meer te leven had. Om zichzelf een plaatsje in de hemel te bezorgen, had hij contact opgenomen met Robrecht, de Prinsbisschop van Luik, en hem gevraagd of hij het recht om tienden te heffen in Betekom mocht verkopen. Tienden waren een soort van kerkelijke belasting waarbij de mensen verplicht waren een deel van hun oogst af te staan aan de kerk. In Betekom bezat Karel dit recht en werden ze geïnd ten gunste van de pastoor. Op 29 april 1243 kreeg Karel de toestemming van de Luikse Prinsbisschop. Het tiendenrecht in Betekom werd gekocht door de abdij van Sint-Geetrui in Leuven die voortaan en tot aan de Franse Revolutie dit recht zou blijven bezitten.
Karel bezat nog een ander recht waarvan hij graag afstand wilde doen. Hij bepaalde immers ook wie pastoor in Betekom mocht zijn, het zogenaamde begevingsrecht. Op 13 augustus 1243 schonk hij dit recht aan de kanunniken van dezelfde Sint-Geertrui abdij. Het document waarin hij afstand van zijn recht deed, werd ondertekend in de burcht van de Brabantse hertogen in Leuven in het bijzijn van hertog Hendrik II en verschillende andere hoge edellieden.
Werd Betekom in 1243 gesticht en begon het toen allemaal voor het dorpje? Het antwoord is negatief. Het enige wat de documenten uit 1243 aantonen, is dat Betekom minstens 775 jaar is. Verschillende zaken doen vermoeden dat het dorp zelfs een heel stuk ouder is. Zo is er in de documenten sprake van een kerk, van een pastoor en heeft men het ook over de nieuwe en de oude tienden. Dit doet vermoeden dat de Betekomse parochie op dat moment goed uitgebouwd was en al een hele poos bestond.
Er zijn trouwens nog enkele andere elementen die een indicatie kunnen zijn voor de ouderdom van ons dorp. Zo is de naam Betekom een typische Germaanse samenstelling die zoveel betekent als ‘het huis van de lieden van Betto’. Op basis van de dorpsnaam zou de oorsprong van het dorp enkele eeuwen vroeger in de tijd kunnen liggen. Wanneer Betekom precies ontstond, zullen we waarschijnlijk nooit weten. Dat het niet in 1243 was, is een zekerheid.
775 jaar innig verweven: Betekom en zijn Sint-Laurentiuskerk
Op dinsdag 20 maart 2018 komen liefhebbers van het verleden weer volop aan hun trekken. Het Davidsfonds organiseert dan ‘De nacht van de geschiedenis’. In Betekom vertellen Geert Andries en Pieter Ceulemans van het GA&DC het verhaal van de Betekomse parochiekerk. Niet alleen zal er gesproken worden over de ontginningsgeschiedenis van het dorp en worden de oudste documenten en hun inhoud onder de loep genomen, u zult ook meer vernemen over kerkmeesters, pastoors en de Tafel van de Heilige Geest. Ook de bouwgeschiedenis van de kerk zal aan het einde van de avond nog weinig geheimen voor u kennen.
De nacht van de geschiedenis vindt plaats in het Parochiecentrum in de Beekstraat 19 in Betekom. De activiteit start om 20.00 uur en de inkom bedraagt €5,00.
Meer informatie: betekom@davidsfonds.net of 016 563688.